De basis: wat je eerst moet weten om konijnengedrag te begrijpen
Alle konijnen, groot en klein, stammen af van het wilde konijn dat nog regelmatig in het wild te zien is. In tegenstelling tot sommige andere huisdieren is het konijn tijdens de domesticatie niet geselecteerd op het gedrag of functie daarvan, maar slechts op vacht en vlees. Het gedrag van ons huiskonijn is dus nog sterk hetzelfde als dat van zijn wilde verwant die vooral leefde als prooidier. En net als in het wild hebben onze konijnen dus nog steeds een flinke vluchtdrang, zijn zeer alert en hebben uitstekende zintuigen om constant de omgeving in de gaten te kunnen houden en zeer snel te kunnen vluchten.
Ook al lijkt ons lieve konijn relaxed en tevreden, dit dier is op en top prooidier en heeft van nature maar één doel: niet eindigen als maaltijd voor een roofdier. Alles heeft potentie om een bedreiging te zijn, alles zou je kunnen aanvallen en op kunnen eten. Dit klinkt misschien overdreven, maar het is wel ‘de aard’ van dit beestje en bijna al het gedrag van het konijn is terug te voeren naar dit ‘prooidier-principe’. Ze zijn altijd alert en staan altijd paraat om te vluchten.
De oren
De ogen zijn ontworpen en heel belangrijk voor het overleven. De zeer grote oren kunnen veel geluid vangen en zelfs los van elkaar alle kanten op bewegen om ieder geluid zeer specifiek te detecteren. Ze weten dus exact welk geluid, waar vandaan komt en hoe ver de bron van dat geluid is. Daar kunnen wij mensen ons niets bij voorstellen.
De ogen
Ook een compleet andere (grotere) wereld ervaart het konijn (t.o.v. ons), want de ogen zitten aan de zijkant van het hoofd en niet voorop het gezicht. Dit betekent dat ze alles om hun lichaam heen kunnen zien! Met alleen een blinde vlek recht voor hun neus zien konijnen dus echt alles om zich heen. De ogen zijn ook nog eens vrij hoog op het kopje gelokaliseerd, waardoor konijnen dus letterlijk kunnen zien wat hen ‘boven het hoofd hangt’. Mogelijke predatoren hebben toch geen schijn van kans zou je denken…
Maar er is nog iets veel genialer:
Geur
Oftewel het ‘olfactorische systeem’. Laten we het houden op alle informatie die binnenkomt via dat snoezige en altijd bewegende neusje…
Nog voordat het konijn de bedreiging hoort of ziet, hebben ze hem of haar vaak al geroken!
Je herkent het vast wel: een konijn (zowel wild als tam) dat opeens stopt en bevriest terwijl er niets geks te zien of te horen is. Wij misschien niet, maar het konijn ruikt wel degelijk onraad op dat moment.
Konijnen zijn dus constant geuren aan het ‘scannen’. Daarom is de neus ook meestal in beweging, kan alle kanten op bewegen en nemen vele geuren en feromonen op. De gespleten lip onder die lieve neus heeft daarbij een belangrijke functie: Het staat zo ontzettend schattig op de foto! Yes, dat ook. Maar het mooiste komt nog: door dit ietwat vochtige design van de neus zijn geuren nog beter op te nemen en te traceren! Ga zelf maar eens na: Wanneer je in een vochtige omgeving bent (bijvoorbeeld als het net heeft geregend), ruik je veel meer geuren dan in droogte.
Oke! Het gevaar is met geweldige gespecialiseerde zintuigen waargenomen. En dan?
Freeze!
De eerste reactie van het konijn op gevaar is bevriezen. Letterlijk. Niet handig zou je denken, maar eigenlijk is dat het wel. Met hun natuurlijke schutkleur (bruin) verdwijnen ze op die manier in de omgeving. Ze zijn simpelweg niet meer te zien en gecamoufleerd. Een geweldig overlevingsmechanisme, iets dat onze huiskonijnen ook nog steeds doen.
Run forest, run!
Werkt hun bevriestechniek niet optimaal en komt het gevaar toch dichterbij? Dan rennen ze weg met ontzettend hoge snelheid en maken tijdens het rennen gekke sprongen waarmee ze het roofdier verwarren! Door hun wendbare lijf gaan ze in iedere sprong een andere kant op en kan een roofdier nooit voorspellen welke kant het konijn op zal gaan. Tijdens die sprongen maken ze ook nog eens een behoorlijke afstand door de lucht, waardoor ze met zo min mogelijk energie grote afstanden op topspeed kunnen afleggen. Precies om deze reden hebben konijnen van die atletische hardlopersbenen, waarbij de achterkant vooral ontworpen is voor snelheid en sprongen, en de voorkant voor balans.
Dus…
Een op en top vluchtdier in je woonkamer/tuin! Een lichaam met zeer specifieke aanpassingen om altijd en overal te kunnen vluchten voor zijn/haar leven. Herken je dat aan bepaald gedrag van je konijn? Voor ons lijken het misschien overdreven schrik-reacties, voor het konijn is het hun ‘way of life’. Denk er maar eens overna, observeer en hou dit vast. Op basis van deze informatie ga ik de volgende keer veel dieper in op specifiek konijnengedrag!
Leuke leerzame blog weer dames bedankt voor het gedeeld